آیت‌الله مجتهدی به روایت حاج‌آقا جاودان؛

آخوندی که پیکانش را وقف حوزه کرد

حجت الاسلام و المسلمین محمد علی جاودان، زندگینامه عالم ربانی حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی رضوان الله تعالی علیه را به قلم خود منتشر کرد.

پایگاه اطلاع رسانی حجت الاسلام و المسلمین جاودان در یادداشتی زندگینامه عالم ربانی حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی رضوان الله تعالی علیه را منتشر کرد که به شرح ذیل می باشد:

آیت الله مجتهدی در خانواده ی متدین و سنتی تهرانی متولد شده بود؛ اما اصلیتشان کاشانی بوده است. من پدر ایشان را هم زیارت کرده بودم. با همان سیمای قدیمی متدینین تهران، عبائی بر دوش وعرقچینی بر سر. ایشان از همان خانواده با عشق و شور زیادی به سوی درسهای علوم دینی آمده بودند. حتی در ابتدا یک مقدار با مخالفت خانواده روبرو شده بودند، و در برابر آن مقاومت کردند، و در هر صورت درس را با همه ی سختی هایی که آن دوران می توانست داشته باشد انتخاب کردند[1]، و به توفیق الهی به حضور در محضر اساتید بزرگ آن دوران نایل آمدند.

تحصیلات ابتدائی را در مدرسه  و مسجد آیت الله برهان(ره) انجام دادند. آیت الله برهان از شاگردان مرحوم آیت الله سید علی آقای قاضی طباطبایی- رضوان الله علیه - استاد اخلاق نجف اشرف بودند، که بخشی از تحصیلاتشان در قم و بخشی در نجف انجام شده بود، و بعد ها به مسجد و مدرسه لرزاده در خیابان خراسان آمدند، و امام جماعت بودند. در واقع این عالم و مربی بزرگوار خود، مسجد لرزاده را بنا کرده بودند؛ اما چون از شهرت إبا داشتند مسجد و مدرسه نام معمار آن را به خود گرفت، و شاید اولین طلبه هایی که در دوره ی پهلوی در تهران تربیت شدند، و به قم رفتند از مدرسه ی ایشان بودند[2]. این مرد وارسته و خدمتگزار، واقعا استاد اخلاق بود. خودشان در رأس علم و عمل قرار داشتند، و شاگردان ادب و تدین و ترس از خدا را از عمل و رفتارش می آموختند.

اساتید
مرحوم آیت الله مجتهدی در ابتدا در آنجا تربیت شدند، و گاهی از روشهای تعلیم و تربیت استادشان یاد می فرمودند که معلوم می شد تاثیر تربیتی مرحوم آیت الله برهان را بیاد دارند، یا حتی پاره ای از رفتارها  برایشان ملکه شده است. آقای مجتهدی تا اواخر مقدمات  در تهران درس خواندند، و بعد به قم رفتند. بخشی از مطول در تهران و بخشی از آنرا در قم خوانده بودند. در قم مطول را نزد آقای علوی فریدونی خواندند. درس شرح لمعه را در قم در محضر آیت الله شهید صدوقی(ره) و آیت الله آقا شیخ محمد جواد خندق آبادی(ره) از اخیار علماء درس گرفته بودند. 

در درس رسائل هم به محضرهمان آقای خندق آبادی رفتند، و مکاسب را نزد آیت الله آقا سید محمد صادق طباطبائی درس آموختند. جزء معلمان و اساتید بعدشان مرحوم آیت الله سید شهاب الدین نجفی مرعشی مرجع تقلید بودند، که آقای مجتهدی کفایه جلد اول را از ایشان و جلد دوم را ازآقا سید محمد صادق شریعتمداری تعلیم گرفتند. این مقدار می دانیم که بعد هم به درس آیت الله العظمی بروجردی رفتند، و همزمان در درس آیت الله گلپایگانی و آیت الله شاهرودی نیز شرکت می کردند. متاسفانه به دلیل مشکلات معیشتی و خانوادگی موفق به ادامه تحصیل نشدند، و فشار زندگی وعوامل نامطلوب دیگر باعث شد به تهران بازگشتند.

وضع معیشتی آیت الله مجتهدی
در قم تنها یک اتاق داشتند، و با اهل بیتشان در خانه ای که هر اتاقش در اختیار یک خانواده بود زندگی می کردند. در اتاق دیگر همان خانه مرحوم آیت الله حاج شیخ محمود تحریری عالم وارسته و بزرگوار تهرانی زندگی می کرد، و هم ایشان باعث شده بود که با علامه طباطبائی آشنا بشوند، و به درس منظومه ایشان بروند. ماهی بیست تومان پول اجاره خانه می شد که گاهی همان مقدار هم نبود، و چند ماه عقب می افتاد. غذا و لباس در نهایت سادگی بود با وجود این گویا مقداری که این خرج را هم تکفل کند کمتر در دسترس شان بوده است. بارها نقل می کردند که چندین کتاب از کتاب های خودشان را برای تهیه مثلا نان شب فروخته بودند.